ေယာက်ာ္းေတြအထူးသျဖင့္ (ေဂး) ေတြအတြက္ HPVကာကြယ္ေဆး

တႏွစ္တႏွစ္ စအို-ကင္ဆာ လူနာေပါင္း အေမရိကားမွာ ၆ဝဝ ရွိျပီး၊ ၈ဝဝ နီးနီးေသဆံုးေနၾကရတယ္။ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္တဲ့ သားအိမ္ဝ-ကင္ဆာေရာဂါ ကာကြယ္ေဆး HPV vaccine ဟာ (ေဂး) ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတဲ့ စအို-ကင္ဆာကိုပါ ကာကြယ္ႏိုင္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ သုေတသန တခုက ဆိုလိုက္ပါတယ္။
ေယာက္်ားေတြကို ဒီကာကြယ္ေဆး ထိုးေပးထားရင္ Human papillomavirus ဗိုင္းရပ္စ္ ေရာဂါျဖစ္မွာကို ၇၅% သက္သာေစတယ္လို႔ The New England Journal of Medicine မွာ ေရးသားလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီထုတ္ေဖၚခ်က္ဟာ Centers for Disease Control and Prevention အေမရိကန္ ေရာဂါထိန္းခ်ဳပ္ေရး နဲ႔ ကာကြယ္ေရး ဗဟိုဌာနကေန အသက္ ၁၁-၁၂ ႏွစ္ရွိတဲ့ ေယာက္်ားေလး မွန္သမွ် ဒီ HPV ကာကြယ္ေဆးထိုးၾကဘို႔ အၾကံျပဳအဖြဲ႔ကေန တိုက္တြန္းခ်က္ ထြက္တဲ့ေန႔ရဲ႕ ေနာက္ရက္မွာ ထုတ္ျပန္လိုက္တာပါ။


ဒီပိုး ကူးစက္ခံရရင္ အရြယ္ေရာက္သူ ထက္ဝက္နီးနီးမွာ လိင္လမ္းေၾကာင္း-ၾကြက္ႏို႔ ျဖစ္ေစတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ေရာဂါ လကၡဏာ မျပေပမဲ့ ပိုးက အထဲမွာ ရွိေနႏိုင္တယ္။ အသက္ငယ္ ငယ္နဲ႔ ပိုးကူးစက္ခံရရင္၊ ပိုးကလဲ အျပင္းစား ၄ မ်ိဳး ျဖစ္ေနေပမဲ့ ကင္ဆာ မျဖစ္ေစတတ္ပါ။
California San Francisco တကၠသိုလ္က သုေတသနလုပ္သူ Joel Palefsky ေျပာတာက “ဒီေလ့လာမႈေၾကာင့္ အခုလို စအို-ကင္ဆာ ျဖစ္တာ ေသတာေတြကို ကာကြယ္ႏိုင္ပါ လိမ့္မယ္။” သူဟာ Anal Neoplasia Clinic ဌာနဒါရိုက္တာလဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ၾသစေၾတးလ်၊ ဘရာဇီးလ္၊ ကေနဒါ၊ ခရိုေရးရွား၊ ဂ်ာမနီ၊ စပိန္ နဲ႔ အေမရိကားက အသက္ ၁၆ ႏွစ္ကေန ၂၆ ႏွစ္အရြယ္ရွိတဲ့ (ေဂး) ေပါင္း ၆ဝ၂ ေယာက္ကို စမ္းသပ္ခဲ့တာျဖစ္ပါ တယ္။ စမ္းသပ္ခံသူေတြဟာ ၁ ၾကိမ္ကေန ၅ ၾကိမ္အထိ၊ ေယာက္်ားခ်င္း လိင္တူ ဆက္ဆံဘူးသူေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ အုပ္စုခြဲျပီး၊ Merck ကထုတ္တဲ့ Gardasil ကာကြယ္ေဆး ၃ ၾကိမ္ ထိုးေပးတယ္။

စမ္းသပ္မႈကို ၂ဝဝ၆ ကေန ၂ဝဝ၈ အထိ လုပ္ခဲ့တာပါ။ ၃ ႏွစ္လဲ ဆက္ျပီး ေလ့လာေနပါေသးတယ္။ ေတြ႔ရွိခ်က္ကေတာ့ HPV ပိုးနဲ႔ မေတြ႔သူေတြမွာ HPV infections ပိုးဝင္ခံရတာ နဲ႔ Precancerous anal lesions စအိုမွာ ကင္ဆာ မတိုင္ခင္ အဆင့္ ျဖစ္လာတာကို ၇၅% ကာကြယ္ေပးႏိုင္တာ ေတြ႔ရွိရတယ္။ HPV တမ်ိဳးမ်ိဳး ကူးစက္ခံရသူေတြကိုလဲ Gardasil ကာကြယ္ေဆး မထိုးသူေတြနဲ႔ စာရင္ ၅၄% ပိုမိုကာကြယ္ေပးႏိုင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္မွန္းပါတယ္။
ကာကြယ္ေဆးထိုးဘို႔ အေကာင္းဆံုး အရြယ္ကေတာ့ Sexual activity လိင္မႈအလုပ္ မလုပ္ေသးခင္ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္က်သြားလဲ ထိုးဘို႔ေကာင္းပါတယ္။

အေမရိကားမွာ -
- HIV-positive men (အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ) ပိုးရွိေနတဲ့ ေယာက္်ားေတြမွာ HPV လဲ ရွိတတ္ၾကတယ္။
 
- Anal cancer စအို-ကင္ဆာဟာ ေယာက္်ားေရာ မိန္းမပါ အျဖစ္မ်ားၾကတယ္။
 
- မိန္းမ ၁ သိန္းရွိတိုင္း Cervical cancer သားအိမ္ဝ-ကင္ဆာ ျဖစ္တာ လူနာသစ္ ၉ ေယာက္ ေတြ႔ေနရတယ္။
 
- HIV  (အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ) ပိုးရွိတဲ့ ေယာက္်ား ၁ သိန္းမွာ Anal cancer စအို-ကင္ဆာ လူနာ ၁ဝဝ ေတြ႔ေနရတယ္။
ႏွစ္တိုင္း Cervical cancer သားအိမ္ဝ-ကင္ဆာ အမ်ိဳးသမီးလူနာ ၁၃ဝဝဝ ေယာက္မွာ HPV ပါရွိေနတယ္။ သူတို႔ထဲက ၄၃ဝဝ ေယာက္က ေသႏိုင္တယ္။ Oral sex ဆက္ဆံရာမွာ ပါးစပ္ကို အသံုးျပဳရာကေန ေခါင္းနဲ႔ လည္ပင္းကင္ဆာ ျဖစ္ၾကမယ္လို႔ သံသယ ရွိတယ္။

- Merck ကထုတ္တဲ့ Gardasil ကာကြယ္ေဆးဟာ ေယာက္်ားေလး-မိန္းကေလးေတြအတြက္ HPV 6, 11, 16 နဲ႔ 18 အမ်ိဳးအစား ဗိုင္းရပ္စ္ ေတြကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္တဲ့ တမ်ိဳး ထဲေသာေဆး ျဖစ္တယ္။
 
- GlaxoSmithKline ကထုတ္တဲ့ Cervarix ကာကြယ္ေဆးကေတာ့ HPV 16 နဲ႔ 18 ေတြကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္တဲ့ မိန္းကေလးေတြ အတြက္ေဆး ျဖစ္တယ္။
 
- Merck ကထုတ္တဲ့ Gardasil ကာကြယ္ေဆးကို အသက္ ၉ ႏွစ္ကေန ၂၆ ႏွစ္ၾကား မိန္းကေလးတိုင္းထိုးၾကဘို႔ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္ကတည္းက သတ္မွတ္ထားခဲ့ပါပါ။ ေယာက္်ားေလးေတြ ကိုေတာ့ အဲဒီအရြယ္ေတြမွာဘဲ ထိုးေစဘို႔ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ကစျပီး သတ္မွတ္ပါတယ္။
 
- GlaxoSmithKline ကထုတ္တဲ့ Cervarix ကာကြယ္ေဆးကိုေတာ့ မိန္းကေလး ၁ဝ ႏွစ္ကေန ၂၅ ႏွစ္အရြယ္ေတြကို ထိုးေပးဘို႔ ၂ဝဝ၉ မွာ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။

၂၅-၁ဝ-၂ဝ၁၁ ေန႔ကစျပီး CDC ရဲ႕ Advisory Committee on Immunization Practices ကာကြယ္ေဆး အၾကံေပး ေကာ္မတီကေန HPV vaccine ကာကြယ္ေဆးကိုလဲ ေယာက္်ား ေလးတိုင္း ၉ ႏွစ္ကေန ၂၁ ႏွစ္အထိ ထိုးၾကဘို႔ အၾကံသစ္ ျပဳလိုက္ပါျပီ။ ေနာက္ ၂ လ ဆိုရင္ တရားဝင္ သတ္မွတ္ခ်က္ ျဖစ္လာဘို႔ ရွိပါတယ္။


ေဒါက္တာတင့္ေဆြ (၂၇-၁ဝ-၂ဝ၁၁)